Bu yazıda yapay zekayı hiç bilmeyen biri için adım adım anlatacağız. Yapay zeka nedir, nasıl çalışır, nasıl eğitim yapılır ve insan gibi düşünebilen sistemler nasıl geliştirilir, hepsini basit örneklerle öğreneceğiz.

Yapay Zeka (Artificial Intelligence) Nedir?

Yapay zeka, makinelerin insanlar gibi düşünmesini, öğrenmesini ve karar vermesini sağlayan bir teknolojidir. Normalde insanlar tarafından yapılan işleri, makineler kendi kendine yapmaya çalışır.

Yapay Zeka Nerelerde Kullanılır?

• Sesli asistanlar (Siri, Alexa)
• Öneri sistemleri (Netflix, YouTube)
• Otonom arabalar (Tesla)
• Sağlık sektöründe teşhis sistemleri
• Oyunlarda yapay rakipler

Yapay Zeka Nasıl Çalışır?

Yapay zekanın çalışması için üç ana bileşen gerekir:

1. Veri: Yapay zekanın öğrenmesi için çok miktarda bilgi gerekir.
2. Algoritma: Veriler üzerinde nasıl işlem yapılacağını belirler.
3. Hesaplama Gücü: Verileri hızlı bir şekilde işleyebilmek için güçlü işlemciler kullanılır.

Model Eğitimi Nedir?

Model eğitimi, yapay zekaya bir şeyleri nasıl yapması gerektiğini öğretmektir. Bunun için ona çok sayıda örnek gösteririz. Yapay zeka bu örneklerden öğrenerek yeni durumlarda tahmin yapabilir.

Örnek: Basit Bir Yapay Zeka Modeli Eğitimi

from sklearn.linear_model import LogisticRegression
import numpy as np

# Eğitim verisi: Öğrenci notları ve geçme durumu
X = np.array([[30], [50], [70], [90]])  # Notlar
y = np.array([0, 0, 1, 1])  # 0: Kaldı, 1: Geçti

# Model oluştur ve eğit
model = LogisticRegression()
model.fit(X, y)

# 65 not alan bir öğrenciyi tahmin et
notum = 65
tahmin = model.predict([[notum]])

print(f"{notum} puan ile geçtin mi? {'Evet' if tahmin[0]==1 else 'Hayır'}")

Bu kodda, geçmiş öğrencilerin sınav notlarından yola çıkarak, yeni bir öğrencinin geçip geçmeyeceğini tahmin eden bir yapay zeka modeli eğitmiş olduk.

İnsan Gibi Düşünebilen Yapay Zeka

İleri seviye yapay zekalar, sadece ezber yapmaz. Karar verir, mantık yürütür ve hatta geçmiş deneyimlerinden öğrenir. Bu tür yapay zekalar aşağıdaki yöntemleri kullanır:

• Sinir Ağları (Neural Networks): İnsan beynindeki nöronlara benzer şekilde çalışır.
• Takviye Öğrenme (Reinforcement Learning): Deneme-yanılma yöntemiyle en iyi stratejiyi öğrenir.
• Transformer Modelleri: Dil ve düşünceyi anlamak için kullanılır (örnek: ChatGPT).

Örnek: İnsan Gibi Düşünen Küçük Bir Yapay Zeka

def insan_gibi_dusun(cevaplar):
    if cevaplar["hava"] == "yağmurlu" and cevaplar["sıcaklık"] < 15:
        return "Şemsiye al ve kalın giyin."
    elif cevaplar["hava"] == "güneşli" and cevaplar["sıcaklık"] > 25:
        return "Şapka tak ve su içmeyi unutma."
    else:
        return "Normal kıyafet yeterli."

# Kullanıcıdan bilgi alalım
hava = input("Hava durumu nedir? (güneşli/yağmurlu): ")
sicaklik = int(input("Sıcaklık kaç derece?: "))

cevap = insan_gibi_dusun({"hava": hava, "sıcaklık": sicaklik})
print("AI önerisi:", cevap)

Bu küçük yapay zeka, havaya ve sıcaklığa bakarak insan gibi akıl yürütüp önerilerde bulunuyor.

Yapay Zeka Gelecekte Ne Yapabilir?

Gelecekte yapay zekalar:

• Daha doğal ve anlamlı sohbet edebilecek,
• Kendi kendine yeni bilgiler öğrenebilecek,
• İnsan gibi duyguları taklit edebilecek,
• Hastalık teşhisinden müzik besteğine kadar her alanda insanlara yardım edebilecek.

Yapay zeka, verilerle beslenerek öğrenen ve insan gibi düşünebilen makineler geliştirmemizi sağlar. Temel prensipleri anladığınızda, siz de kendi küçük yapay zeka projelerinizi oluşturabilirsiniz!